पांडुरंगाची वारी का केली जाते? – इतिहास व परंपरा
वारी म्हणजे केवळ एक धार्मिक यात्रा नव्हे तर ती एक जीवंत भक्ती परंपरा आहे. महाराष्ट्रातील लाखो भाविक दरवर्षी पंढरपूरच्या श्री विठोबाच्या दर्शनासाठी चालत जातात.
भक्तीचा मार्ग – संतांची शिकवण
संत ज्ञानेश्वर, तुकाराम, नामदेव आणि एकनाथ यांच्यासारख्या महान संतांनी हरिपाठ, अभंग आणि ज्ञानेश्वरीमधून नामस्मरण, भक्ती आणि समाजसेवा यावर भर दिला. वारी ही त्या शिकवणीवर आधारित आहे.
पंढरपूरचा विठोबा – भक्तांचा दैवत
श्री विठोबा हा श्रीकृष्णाचा अवतार मानला जातो. तो भक्तांसाठी सदैव उभा असतो – "भक्तांच्या मागे उभा असणारा देव".
वारीचा इतिहास
- 13वे शतक – संत ज्ञानेश्वरांनी आषाढी वारीची परंपरा सुरू केली.
- 17वे शतक – संत तुकाराम महाराज यांनी देहू येथून पालखी काढण्याची परंपरा सुरू केली.
- पालखीमध्ये संतांच्या पादुका ठेवून भाविक दिंड्यांमधून चालत जातात.
वारीची वैशिष्ट्ये
- टाळ-मृदुंगाच्या गजरात भक्तिभावाने चालणे
- सामूहिक शिस्त व साधेपणा
- जात-पात विरहित भक्तीसंगम
- संतसंग व नामस्मरण
आषाढी वारीचे महत्व
आषाढी एकादशी ही वारीचा मुख्य दिवस असतो. यावेळी लाखो भाविक विठोबाच्या दर्शनासाठी एकत्र येतात.
निष्कर्ष
वारी म्हणजे चालणारी भक्ती आहे. ती संतांच्या विचारांची, भक्तीच्या भावना आणि समाजसेवेच्या तत्त्वांची सजीव अनुभूती आहे. वारीच्या माध्यमातून संत परंपरा आजही प्रत्येक वारकऱ्याच्या मनात जिवंत आहे.