संत मुक्ताई अभंग गाथा
भाग १ – पंढरीमाहात्म्यपर
अभंग १
मुक्तजीव सदा होति पै नामपाठें ।
तेंचि रूप ईटे देखिलें आम्हीं ॥१॥
पुंडलिकें विठ्ठल आणिला पंढरी ।
आणूनि लवकरी तारी जन ॥२॥
ऐसें पुण्य केलें एका पुंडलिकेंची ।
निरसिली जनाची भ्रमभुली ॥३॥
मुक्ताई चिंतनें मुक्त में जाली ।
चरणीं समरसली हरिपाठ ॥४॥
तेंचि रूप ईटे देखिलें आम्हीं ॥१॥
पुंडलिकें विठ्ठल आणिला पंढरी ।
आणूनि लवकरी तारी जन ॥२॥
ऐसें पुण्य केलें एका पुंडलिकेंची ।
निरसिली जनाची भ्रमभुली ॥३॥
मुक्ताई चिंतनें मुक्त में जाली ।
चरणीं समरसली हरिपाठ ॥४॥
अभंग २
शून्यापरतें पाही तंव शून्य तेंही नाहीं ।
पाहाते पाहोनि ठायीं ठेवियलें ॥१॥
कैसागे माये हा तारकु दिवटा।
पंढरी वैकुंठा प्रगटला ॥२॥
न कळे याची गती आदि मध्य अंतीं ।
जेथें श्रुति नेति नेति प्रगटल्या ॥३॥
मुक्ताई सप्रेम विठ्ठल संभ्रम ।
शून्याहि शून्य समशेजवाजे ॥४॥
पाहाते पाहोनि ठायीं ठेवियलें ॥१॥
कैसागे माये हा तारकु दिवटा।
पंढरी वैकुंठा प्रगटला ॥२॥
न कळे याची गती आदि मध्य अंतीं ।
जेथें श्रुति नेति नेति प्रगटल्या ॥३॥
मुक्ताई सप्रेम विठ्ठल संभ्रम ।
शून्याहि शून्य समशेजवाजे ॥४॥
अभंग ३
प्रकृति निर्गुण प्रकृति सगुण ।
दीपें दीप पूर्ण एका तत्त्वें ॥१॥
देखिलेंगे माये पंढरिपाटणीं ।
पुंडलिका आंगणीं विठ्ठलराज ॥२॥
विज्ञानेंसी तेज सज्ञानेंसी निज ।
निर्गुणेंसी चोज केलें सर्वे ॥३॥
मुक्ताई तारक सम्यक विठ्ठल ।
निवृत्तीने चोखाळ दाखविले ॥४॥
दीपें दीप पूर्ण एका तत्त्वें ॥१॥
देखिलेंगे माये पंढरिपाटणीं ।
पुंडलिका आंगणीं विठ्ठलराज ॥२॥
विज्ञानेंसी तेज सज्ञानेंसी निज ।
निर्गुणेंसी चोज केलें सर्वे ॥३॥
मुक्ताई तारक सम्यक विठ्ठल ।
निवृत्तीने चोखाळ दाखविले ॥४॥
अभंग ४
अनंती अनंत श्रुतीचा इत्यर्थ।
ते रूप समर्थ पंढरिय ॥१॥
पुंडलिके गोविला मुलोनिया ठेला ।
न वैसे बहिला अद्यापिजो ॥२॥
नाना बागडियाचे कीर्तन साबडे ।
तेची तया आकडे प्रेमभरी ॥३॥
मुक्ताई अवघा झाला परमानंद ।
सुखाचा उद्बोद सुखरूप ॥४॥
ते रूप समर्थ पंढरिय ॥१॥
पुंडलिके गोविला मुलोनिया ठेला ।
न वैसे बहिला अद्यापिजो ॥२॥
नाना बागडियाचे कीर्तन साबडे ।
तेची तया आकडे प्रेमभरी ॥३॥
मुक्ताई अवघा झाला परमानंद ।
सुखाचा उद्बोद सुखरूप ॥४॥
अभंग ५
जयालागी योगी शीणती साधनी ।
तो हा चक्रपाणी पंढरिये ॥१॥
युगे अठ्ठाविस उभा विटेवरी ।
कर कटा घरी ठेवोनिया ॥२॥
दक्षिण वाणी भिमा प्राणिया ।
उद्धार स्नाने नारी नर मुक्त होती ॥३॥
संत मुकुटमणी डलिकराव ।
दाने दाब चैकुंठाचा ॥४॥
निवृत्ती ज्ञानदेव सोपान चांगवा ।
मुक्ताई तथा ओवाळती ॥५॥
तो हा चक्रपाणी पंढरिये ॥१॥
युगे अठ्ठाविस उभा विटेवरी ।
कर कटा घरी ठेवोनिया ॥२॥
दक्षिण वाणी भिमा प्राणिया ।
उद्धार स्नाने नारी नर मुक्त होती ॥३॥
संत मुकुटमणी डलिकराव ।
दाने दाब चैकुंठाचा ॥४॥
निवृत्ती ज्ञानदेव सोपान चांगवा ।
मुक्ताई तथा ओवाळती ॥५॥
अभंग ६
नादा बिंदा भेटी जे वेळी पैजाली ।
ऐशी ऐकी बोली बोलतो जीव ॥१॥
उगेची मोहन धरूनी प्रपंची ।
त्याशी पै यमाची नगरी आहे ॥२॥
जिवजंतू जडत्वासी उपदेशी ।
त्यासी गर्भवासी घाली देव ॥३॥
मुक्ताई श्रीहरी उपदेशी निवृत्ती ।
संसार पुढती नाही आम्हा ॥४॥
ऐशी ऐकी बोली बोलतो जीव ॥१॥
उगेची मोहन धरूनी प्रपंची ।
त्याशी पै यमाची नगरी आहे ॥२॥
जिवजंतू जडत्वासी उपदेशी ।
त्यासी गर्भवासी घाली देव ॥३॥
मुक्ताई श्रीहरी उपदेशी निवृत्ती ।
संसार पुढती नाही आम्हा ॥४॥
अभंग ७
मंगळ ते नाम मंगळ ते धाम ।
मंगळ पुरुषोत्तम मंगळची ॥१॥
मंगळ ते तीर्थ मंगळ ते क्षेत्र ।
मंगळ पवित्र नामघोष ॥२॥
मंगळ ते भक्त मंगळ कीर्तनी ।
मंगळ चक्रपाणी गाती नाम ॥३॥
मंगळ सोहळा वैष्णवाचा हाट ।
मंगळ ती पेड पुंडलिक ॥४॥
मंगळ नरनारी ओवाळती हरी ।
मुक्ताई उभीद्वारी मंगळाच्या ॥५॥
मंगळ पुरुषोत्तम मंगळची ॥१॥
मंगळ ते तीर्थ मंगळ ते क्षेत्र ।
मंगळ पवित्र नामघोष ॥२॥
मंगळ ते भक्त मंगळ कीर्तनी ।
मंगळ चक्रपाणी गाती नाम ॥३॥
मंगळ सोहळा वैष्णवाचा हाट ।
मंगळ ती पेड पुंडलिक ॥४॥
मंगळ नरनारी ओवाळती हरी ।
मुक्ताई उभीद्वारी मंगळाच्या ॥५॥
अभंग ८
अकार उकार मकार निःशुन्य ।
साकार परे परता परे पंढरिये ॥१॥
ते रूप सावळे उभे कर कटी ।
पुंडलिका पाठी विटेवरी ॥२॥
भुवैकुंट क्षेत्र भिवरेचे तीरी ।
संत भारगजरी टाळघोळ ॥३॥
दिंड्या गरुडटेक पतकांचे भार ।
कीर्तन गजर वाळवंटी ॥४॥
निवृत्ती ज्ञानदेव सोपान सावता ।
जगमित्रादी तत्त्वता गाती नाम ॥५॥
मुक्ताई पूर्ण हरिपाठी रंगावली पूर्णपणे ॥६॥
साकार परे परता परे पंढरिये ॥१॥
ते रूप सावळे उभे कर कटी ।
पुंडलिका पाठी विटेवरी ॥२॥
भुवैकुंट क्षेत्र भिवरेचे तीरी ।
संत भारगजरी टाळघोळ ॥३॥
दिंड्या गरुडटेक पतकांचे भार ।
कीर्तन गजर वाळवंटी ॥४॥
निवृत्ती ज्ञानदेव सोपान सावता ।
जगमित्रादी तत्त्वता गाती नाम ॥५॥
मुक्ताई पूर्ण हरिपाठी रंगावली पूर्णपणे ॥६॥