अक्षय तृतीया २०२५: शुभतेचा आणि परंपरेचा दिवस
अक्षय तृतीया म्हणजे वैशाख शुद्ध तृतीया. ‘अक्षय’ म्हणजे कधीही न संपणारे — म्हणूनच या दिवशी केलेल्या शुभ कर्मांचे फळ कधीही संपत नाही, अशी श्रद्धा आहे. हिंदू आणि जैन धर्मीयांसाठी हा अत्यंत पवित्र दिवस आहे.
धार्मिक महत्त्व
- भगवान विष्णूचे नर-नारायण अवतार.
- भगवान परशुरामाचा जन्म.
- व्यासमुनींनी महाभारत लेखनास प्रारंभ.
- गंगेचे पृथ्वीवर आगमन.
- जैन धर्मात ऋषभदेवांनी उसाचा रसाचा पहिला आहार घेतला.
शुभ मुहूर्त
ही साडेतीन मुहूर्तांपैकी एक मानली जाते. विशेषतः या दिवशी कोणतेही नवे कार्य पंचांग न पाहताही सुरू करता येते.
भारतभर विविध परंपरा
- उत्तर भारत: गंगा स्नान, तीर्थयात्रा, परशुराम पूजन.
- महाराष्ट्र: आखाजी, हळदी-कुंकू समारंभ.
- ओरिसा: शेतकऱ्यांचा लक्ष्मी पूजन व मुठी चूहाणा सण.
- पश्चिम बंगाल: नव्या वह्यांची पूजा.
- राजस्थान: अखा तीज विवाह सोहळे.
- दक्षिण भारत: विष्णू-लक्ष्मी पूजन व मंदिर दर्शने.
धार्मिक विधी
- स्नान व दान
- ब्राह्मण भोजन व दक्षिणा
- सोनं, वस्त्र, जमीन-जुमला खरेदी
- पन्हे व कैरी पदार्थ
या दिवशी सुरू केलेली कोणतीही गोष्ट सदैव फळदायी ठरते.
सांस्कृतिक संदर्भ
असे मानले जाते की याच दिवशी कृतयुग संपले आणि त्रेतायुग सुरू झाले. शेतकरी बलराम पूजन करून शेती कामांची सुरुवात करतात.
निष्कर्ष
अक्षय तृतीया हा श्रद्धा, दान, शुभारंभ आणि भक्ती यांचा संगम आहे. वारी परंपरेप्रमाणे, हा दिवस भक्तिमार्गावर चालण्याचा संकल्प करण्यासाठी अत्यंत शुभ आहे.