संत मुक्ताई अभंग गाथा
ताटीचे अभंग १ ते १२
अभंग– १
संत जेणे व्हावे जग |
बोलणे साहावे |
तरीच अंगी थोरपण |
जया नाही अभिमान ॥
थोरपण जेथे वसे ।
तेथे भूतदया असे ॥
रागे भरावे कवणाशी |
आपण ब्रह्म सर्वदेशी ।
ऐसी समदृष्टी करा |
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
बोलणे साहावे |
तरीच अंगी थोरपण |
जया नाही अभिमान ॥
थोरपण जेथे वसे ।
तेथे भूतदया असे ॥
रागे भरावे कवणाशी |
आपण ब्रह्म सर्वदेशी ।
ऐसी समदृष्टी करा |
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
अभंग– २
योगी पावन मनाचा साही अपराध जनाचा ।
विश्व रागे झाले वन्ही संती सुखे व्हावे पाणी ॥
शब्दशस्त्रे झाले क्लेश संती मानावा उपदेश ।
विश्वपट ब्रह्म दोरा ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
विश्व रागे झाले वन्ही संती सुखे व्हावे पाणी ॥
शब्दशस्त्रे झाले क्लेश संती मानावा उपदेश ।
विश्वपट ब्रह्म दोरा ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
अभंग– ३
सुखसागरी ठाव झाला उंच नीच |
काय त्याला आपण जैसे व्हावे।
देवे तैसेचि करावे |
ऐसा नटनाट्य खेळ |
स्थिर नाही एक पल ॥
एकापासूनी अनेक त्यात आपपर लोक |
शून्य साक्षित्वे समजाये |
वेद ओंकाराच्या नावे एके |
उंचपण केले घर अभिमाने गेले ॥
द्वैत टाकून शांती धरा ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
काय त्याला आपण जैसे व्हावे।
देवे तैसेचि करावे |
ऐसा नटनाट्य खेळ |
स्थिर नाही एक पल ॥
एकापासूनी अनेक त्यात आपपर लोक |
शून्य साक्षित्वे समजाये |
वेद ओंकाराच्या नावे एके |
उंचपण केले घर अभिमाने गेले ॥
द्वैत टाकून शांती धरा ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
अभंग– ४
वरी झाला भगवा जाण ।
अंतरी वश्य नाही मन ॥
त्याला म्हणू नये साधू जगी ।
विटंबना बाधू आप आपणा शोधूनि घ्यावे ।
जगी जैसे विरक्त व्हावे ॥
विष ग्रासोग्रासी घ्यावे ।
विवेक नांदे त्याच्या सवे ॥
आशा दंभ दूर करा ।
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
अंतरी वश्य नाही मन ॥
त्याला म्हणू नये साधू जगी ।
विटंबना बाधू आप आपणा शोधूनि घ्यावे ।
जगी जैसे विरक्त व्हावे ॥
विष ग्रासोग्रासी घ्यावे ।
विवेक नांदे त्याच्या सवे ॥
आशा दंभ दूर करा ।
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
अभंग– ५
संत तोचि जाणा जगी ।
दया क्षमा ज्याचे अंगी ।
लोभ अहंता नये मना ।
जगी विरक्त तोचि जाणा ॥
इह- परलोकी सुखी ।
शुद्ध ज्ञान ज्याचे मुखी ।
मिथ्या कल्पना मागे सारा ।
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
दया क्षमा ज्याचे अंगी ।
लोभ अहंता नये मना ।
जगी विरक्त तोचि जाणा ॥
इह- परलोकी सुखी ।
शुद्ध ज्ञान ज्याचे मुखी ।
मिथ्या कल्पना मागे सारा ।
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
अभंग– ६
एक आपण साधु झाले ।
येर कोण वाया गेले ॥
उठे विकार ब्रह्मी मुळी ।
अवघे मायेचे गा बळी ॥
माया समुळ मुरेल जेव्हा ।
विश्व ब्रह्म होईल तेव्हा ऐसे ।
समजा आदि अंती ।
मग सुखी व्हावे संती ॥
चिंता क्रोध मागे सारा ।
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
येर कोण वाया गेले ॥
उठे विकार ब्रह्मी मुळी ।
अवघे मायेचे गा बळी ॥
माया समुळ मुरेल जेव्हा ।
विश्व ब्रह्म होईल तेव्हा ऐसे ।
समजा आदि अंती ।
मग सुखी व्हावे संती ॥
चिंता क्रोध मागे सारा ।
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
अभंग– ७
ब्रह्म जैसे तैशापरी आम्हा वेढिले भूति चारी ।
हात आपला आपणा लागे ।
त्याचा करू नये राग ॥
जीभ दाताने चाविली ।
कोणे बत्तीशी पाडिली ॥
थोडे दुखावले मन पुढे उदंड साहाणे॥
चणे खावे लोखंडाचे ।
मग ब्रह्मपदी नाचे मन मारुनि ।
उन्मन करा ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
हात आपला आपणा लागे ।
त्याचा करू नये राग ॥
जीभ दाताने चाविली ।
कोणे बत्तीशी पाडिली ॥
थोडे दुखावले मन पुढे उदंड साहाणे॥
चणे खावे लोखंडाचे ।
मग ब्रह्मपदी नाचे मन मारुनि ।
उन्मन करा ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
अभंग– ८
सुखसागर आपण व्हावे
जग बोधे निववाये ।
बोधा करू नये अंतर ॥
साधूस नाही आपपर जीव ।
जीवांसी द्यावा मागे करू नये हेवा ।
तरणोपाय चित्ती धरा ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
जग बोधे निववाये ।
बोधा करू नये अंतर ॥
साधूस नाही आपपर जीव ।
जीवांसी द्यावा मागे करू नये हेवा ।
तरणोपाय चित्ती धरा ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
अभंग– ९
सांडी कल्पना उपाधि ।
तीच साधूला समाधि ॥
वाद घालावा कवणाला ।
अवघा द्वैताचा घाला ॥
पुढे उमजेना काय ।
बुडत्याचे खोल पाय ।
एक मन चेष्टा करी ।
भूते बापुडी संसारी ॥
अवघी ईश्वराची करणी ।
काय तेथे केले कोणी ।
पुन्हा शुद्ध मार्ग धरा ।
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
तीच साधूला समाधि ॥
वाद घालावा कवणाला ।
अवघा द्वैताचा घाला ॥
पुढे उमजेना काय ।
बुडत्याचे खोल पाय ।
एक मन चेष्टा करी ।
भूते बापुडी संसारी ॥
अवघी ईश्वराची करणी ।
काय तेथे केले कोणी ।
पुन्हा शुद्ध मार्ग धरा ।
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
अभंग– १०
गिरीगव्हर कशासाठी ।
रागे पुरविली पाठी ॥
ऐसा नसावा संन्यासी ।
परमार्थाचा होय द्वेषी ॥
घर बांधणे डोंगरी विषय ।
हिंडे दारोदारी काय केला ।
योगधर्म नाही अंतरी निष्काम ।
गंगाजळ हृदय करा ।
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा॥
रागे पुरविली पाठी ॥
ऐसा नसावा संन्यासी ।
परमार्थाचा होय द्वेषी ॥
घर बांधणे डोंगरी विषय ।
हिंडे दारोदारी काय केला ।
योगधर्म नाही अंतरी निष्काम ।
गंगाजळ हृदय करा ।
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा॥
अभंग– ११
क्रोध यावा कोठे अवघे आपण निघोटे ।
ऐसे कळले ज्याला पूर्ण जनी तेचि जनार्दन ॥
ब्रीद बांधले चरणी ।
नीच दाविता करणी वेग ।
क्रोधाचा उगवला अवघा ।
योग फोल झाला ।
ऐसी दूरदृष्टी करा ।
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
ऐसे कळले ज्याला पूर्ण जनी तेचि जनार्दन ॥
ब्रीद बांधले चरणी ।
नीच दाविता करणी वेग ।
क्रोधाचा उगवला अवघा ।
योग फोल झाला ।
ऐसी दूरदृष्टी करा ।
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
अभंग– १२
अवघी साधने हातवटी ।
मोले मिळत नाही हाती ।
शुद्ध ज्याचा भाव ।
त्याला दूर नाही देव ॥
आपण जैसे व्हावे ।
अवघे अनुमानोनी घ्यावे ।
ऐसे केले सद्गुरुनाथे ।
बापरखुमादेवीकांते ॥
कोणी कोणास शिकवावे |
सारासार शोधूनि घ्यावे ।
तुम्ही तरुनि विश्व तारा ।
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥
मोले मिळत नाही हाती ।
शुद्ध ज्याचा भाव ।
त्याला दूर नाही देव ॥
आपण जैसे व्हावे ।
अवघे अनुमानोनी घ्यावे ।
ऐसे केले सद्गुरुनाथे ।
बापरखुमादेवीकांते ॥
कोणी कोणास शिकवावे |
सारासार शोधूनि घ्यावे ।
तुम्ही तरुनि विश्व तारा ।
ताटी उघडा ज्ञानेश्वरा ॥