एक दिवसाचा पांडुरंग -भक्तीमय प्रेरणादायक कथा
पंढरपूरच्या मंदिरात ‘गोकुळ’ नावाचा एक भक्त दररोज मनोभावे झाडण्याची सेवा करत असे. त्याचे पांडुरंगावर अपार प्रेम होते. एकदा त्याच्या मनात विचार आला – “विठोबा इतके दिवस विटेवर उभा आहे, त्याचे पाय नक्कीच दुखत असतील.”
त्या भावनेतून गोकुळ म्हणाला, “देवा, आज एक दिवस तू विश्रांती घे. मी तुझ्या जागी उभा राहतो.” पांडुरंग स्मित करत म्हणाला, “ठीक आहे, पण एक अट आहे — तू उभा राहा, हसत राहा. काहीही झाले तरी तोंड उघडू नकोस.”
दुसऱ्या दिवशी पहाटे गोकुळ मंदिरात पांडुरंगाच्या जागी उभा राहतो. भक्तगण येत जात असतात. पहिला येतो एक श्रीमंत भक्त. तो मोठ्या अभिमानाने म्हणतो, “देवा, लाखो रुपये दान केले आहेत. आता माझा व्यवसाय भरभराटीला यायला हवा.”
तो निघून जातो, पण आपल्या पैशांनी भरलेले पाकीट विसरतो. गोकुळ ते पाहतो, पण पांडुरंगाची आज्ञा आठवून गप्प राहतो. त्याचे मन खजील होते पण तो काही बोलत नाही.
मग एक गरीब भक्त येतो. हातात फक्त एक रुपया. तो म्हणतो, “हे देवा, माझ्याकडे हा एकच रुपया आहे. तोही मी तुझ्या चरणी अर्पण करतो. बायको-मुलं उपाशी आहेत. सर्व काही तुझ्या कृपेवर सोडतो.”
तेवढ्यात त्याच्या नजरेस पाकीट पडते. तो आभार मानत ते उचलतो आणि आपल्या उपाशी कुटुंबासाठी अन्न घेऊन जातो. गोकुळ पुन्हा गप्प, फक्त हसत उभा असतो.
यानंतर एक नावाडी येतो. तो विठोबाला प्रार्थना करतो, “आज समुद्रमार्गे दूर प्रवास आहे. माझी नाव सुखरूप राहो अशी कृपा कर.”
तो निघतानाच पुन्हा तोच श्रीमंत भक्त पोलीस घेऊन येतो. त्याला पाकीट सापडत नाही, म्हणून नावाड्यावर चोरीचा आरोप करतो. पोलीस त्याला अटक करतात. हे पाहून गोकुळचे अंत:करण अस्वस्थ होते.
गोकुळचा संयम सुटतो. तो म्हणतो, “पाकीट नावाड्याने चोरले नाही, ते त्या गरीब माणसाने उचलले.” पोलिस नावाड्याला सोडून देतात. श्रीमंत व नावाडी दोघेही देवाचे आभार मानतात आणि निघून जातात.
रात्री पांडुरंग परततो. तो विचारतो, “कसा होता दिवस?” गोकुळ सांगतो, “हे काम तितके सोपे नाही. मी एक चांगले कार्य केले.”
तेव्हा विठोबा गंभीर होतो. तो म्हणतो, “तू माझी आज्ञा मोडलीस. तुला वाटते मी भक्तांचे अंत:करण ओळखू शकत नाही का?”
पांडुरंग सांगतो, “श्रीमंत भक्ताचे पैसे भ्रष्ट मार्गातून आले होते. म्हणून ते त्याच्याकडून घेऊन योग्य ठिकाणी पोचवले. गरीब भक्ताच्या निःस्वार्थ भावनेने मला त्याच्यावर कृपा करावी वाटली.”
“नावाडी निरपराध होता, पण त्याचा समुद्रात जीव जाण्याची शक्यता होती. म्हणून अटकेचा मार्ग निवडला. तू केवळ परिस्थिती पाहिलीस, पण त्यामागचा हेतू समजलास का?”
गोकुळ अपराधी भावनेने मान खाली घालतो. पांडुरंग म्हणतो, “एक दिवसाचा देव होणं म्हणजे सर्व समजणं नसतं. माझी योजना ही भक्तांच्या भल्यासाठीच असते.”
“पण जेव्हा मनुष्य स्वत:च्या आकलनाने वागतो तेव्हा त्या दिव्य नियोजनावर पाणी पडते.” विठोबा शांतपणे सांगतो आणि निघून जातो.
🔚तात्पर्य:
देव जे करतो ते आपल्या भल्यासाठीच असते. विश्वास आणि संयम ठेवणे हे भक्ताचे खरे बळ आहे. प्रत्येक प्रसंगामागे त्याची योजना असते, ती आपण ओळखू शकत नाही, पण स्वीकारू शकतो.
जय जय राम कृष्ण हरी
श्रद्धा आणि सबुरी ही खूप महत्त्वाची गोष्ट आहे , ही कथा खूपच सुंदर आणि मार्गदर्शक आहे.
उत्तर द्याहटवारामकृष्ण हरी
🙏
उत्तर द्याहटवा